W miesiącach listopadzie i grudniu 72 zespół odbywa tournee po Anglii, już w nowym zestawieniu. Koncerty z "The Dome" i "Civic Hall" z Buildfordu wypełniają jedną płytę z podwójnego albumu "Six", który ukazał się w 1973 roku. Druga zawiera utwory studyjne CBS. Album przynosi muzykę całkiem odmienną, przeważającą w melancholijne, muzyczne pejzaże przywodzące na myśl sny narkotyczne.

Dean, Ratledge, Wyatt, Hopper              Hopper, Ratledge, Wyatt.

Podobny klimat posiada następny LP "Seven", wydany w październiku 1973 roku. W jego realizacji miejsce HOPPER'a zajął BABBINGTON. Odejście stałego basisty pogłębiło znacznie kryzys grupy. Osamotniony RATLEDGE nie znalazł wspólnego języka z nowymi muzykami, którzy skłaniali się w kierunku lżejszej muzyki jazz-rockowej, dbając tylko o formę, a nie przakaz głębszych treści.

Płyta "Bundles", nagrana w 1974 a wydana w 1975 roku jest niestety przeciętna i brak w niej ducha SOFT MACHINE. Grupa z nowym gitarzystą Alanem HOLDSWORTH'em przedstawia się jako "normalny", podobny do innych zespół jazz-rockowy. W tej sytuacji RATLEDGE decyduje się na odejście, poświęcając się prowadzonym w domu solowym poszukiwaniom.

Hugh Hopper, Mike Ratledge, Elton Dean, Robert Wyatt.

Alana HOLDSWORTH'a zastępuje John ETHERIDGE, ale niczego to nie zmienia. LP "Softs" wydany w czerwcu 1976 niczym się nie wyróżnia. Funkcję leaderów przejmuje duet MARSHALL - JENKINS, dobierając sobie przeróżnych muzyków. Ich propozycje bazują na powielaniu znanych, nieudanych schematów jazz-rockowych i byłoby dobrze, gdyby grupa zmieniła nazwę, gdyż nie przynosi jej chwały. W 1978 roku wraz z udziałem Ricka SANDERS'a (viol) i Steve COCK'a (b) zespół wydaje płytę "Alive And Well Recorded In Paris", a w rok potem "Land Of Cockayne", stanowiącą próbę powrotu do starych tradycji z okresu "Six" i "Seven" - niestety, ale tylko próbę.

Tutaj kończy się drzewo SOFT MACHINE, chociaż nie życie zespołu, który tak daleko odszedł od swych pierwotnych korzeni, stanowiących podwaliny pod elektryczny jazz-rock, dużo wcześniej zanim uczynił to Miles DAVIS. Ale trzeba zaznaczyć, że w wydaniu SOFT MACHINE ta muzyka posiada absolutnie inny wymiar, inną mentalność i podejście. A w swej oryginalnej formie z przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pozostanie niepowtarzalna.

Okładki płyt: "Triple Echo" 3Lp, "Old Machine 68-70" Bootleg-Lp, "One & Two" Lp, "Fifth" Lp.

Autor: Henryk Palczewski, z książki "Pod ziemią" wydanej przez Rockservice i Piotra Kosińskiego w 1983 roku.